ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ - ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΜΠΙΩΤΗ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΣΙΜΟ ΚΕΡΑΣΙΔΗ

Πρόσκληση

 

Η Πρωτοβουλία Κατοίκων Τούμπας σας καλεί στην εκδήλωση μνήμης και τιμής για τον συντοπίτη Τουμπιώτη Αγωνιστή της Αντίστασης Σίμο Κερασίδη, με αφορμή στην συμπλήρωση 70 χρόνων από την δολοφονία του.

Επίσης στην ταυτόχρονη βιβλιοπαρουσίαση του ιστορικού μυθιστορήματος «Στο ρύγχος του λύκου» του θεσσαλονικιού λογοτέχνη Σίμου Κερασίδη (ανιψιού του δολοφονηθέντα αγωνιστή), στο οποίο κεντρικός ήρωας είναι ο δολοφονημένος αγωνιστής.

Στην εκδήλωση-βιβλιοπαρουσίαση θα μιλήσουν για τον αγωνιστή και το βιβλίο

· Κερασίδης Σίμος, συγγραφέας

· Κουζινόπουλος Σπύρος, δημοσιογράφος και συγγραφέας

· Μαργαρίτης Γιώργος, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ

· Τσιράκης Βασίλης, συγγραφέας

Η εκδήλωση θα γίνει στο Πολιτιστικό Κέντρο Τούμπας,

το Σάββατο 13 του Απρίλη 2013 στις 7μμ

 

Σίμος Κερασίδης

 

Ένα αφιέρωμα, σε μια θρυλική μορφή του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, στον Τουμπιώτη αγωνιστή της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ, Σίμο Κερασίδη.
Ο αγωνιστής Σίμος Κερασίδης καταγόταν από τον Πόντο, όπου γεννήθηκε το 1918. Προερχόταν από οικογένεια φτωχών βιοπαλαιστών.
Το 1924 ήρθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στο συνοικισμό Κάτω Τούμπας στην Θεσσαλονίκη.
Από μικρός εργαζόταν σκληρά σε διάφορες χειρωνακτικές εργασίες, προκειμένου να βοηθήσει την πολυμελή οικογένειά του. Προικισμένος με μία υπερφυσική σωματική δύναμη, ασχολήθηκε από την εφηβεία του με τον αθλητισμό. Ασχολήθηκε με αξιοσημείωτη επιτυχία με πολλά αθλήματα. Δρομέας στον αρχαιότερο αθλητικό σύλλογο της Θεσσαλονίκης, τον «Ηρακλή», άλμα επί κοντώ, στο τέλος ελληνορωμαϊκή πάλη, όπου βρήκε και το στοιχείο του, αφού είχε τρομακτική μυϊκή δύναμη στα χέρια. Θα κερδίσει πολλά μετάλλια στο αγώνισμα αυτό, που θα γεμίσουν με χαρά και περηφάνια την οικογένειά του.
Η ενασχόλησή του με τον αθλητισμό, δεν θα σταθεί εμπόδιο στο να συμμετάσχει από μικρός στους κοινωνικούς αγώνες της εποχής. Μόλις 16-17 ετών, θα οργανωθεί στην ΟΚΝΕ, στην νεολαία του ΚΚΕ και θα αναδειχθεί πρωτοπόρο και σημαντικό στέλεχος της οργάνωσης. Λίγο μετά, θα γίνει και μέλος του ΚΚΕ.

Ήδη από το 1935 και ειδικά μετά το αποτυχημένο βενιζελικό πραξικόπημα, θα περάσει στην παρανομία, προσπαθώντας να οργανώσει τους αγώνες της εργατικής νεολαίας της Θεσσαλονίκης και των γύρω πόλεων.

Αμέσως μετά την δικτατορία της 4ης Αυγούστου, θα συλληφθεί από την Ασφάλεια και θα οδηγηθεί με άλλους αγωνιστές στον Άι Στράτη. Θα μείνει εκεί έξι μήνες, όπου και θα «απολυθεί», λόγω του «νεαρού της ηλικίας του». Ήταν μόλις 18 ετών.

Δεν θα καθίσει για πολύ ήσυχος και θα ξαναβγεί στην παρανομία. Θα συλληφθεί άλλη μια φορά το 1938, όπου και θα δραπετεύσει.

Το 1939 βρίσκεται στην Ανατολική Μακεδονία, όπου δουλεύει σκληρά για την ανασυγκρότηση των κομματικών οργανώσεων της περιοχής και την εξασφάλιση της άμυνάς τους από τα συνεχή χτυπήματα που αυτές δέχονται από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς της μεταξικής δικτατορίας.
Είναι πια γραμματέας της ΟΚΝΕ της περιοχής και μέλος του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ. Το Μακεδονικό Γραφείο, θα τα καταφέρει μάλλον καλά, αφού θα μείνει αλώβητο ή σχεδόν αλώβητο από τις διώξεις του Κράτους και θα κρατήσει τις οργανώσεις του ακέραιες.

Το Αύγουστο του1939 θα συλληφθεί για μια άλλη ακόμα φορά στην Δράμα. Στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης θα αναγνωριστεί από άντρες της Ειδικής Ασφάλειας. Τρεις ασφαλίτες με πολιτικά, θα προσπαθήσουν μάταια να τον πιάσουν. Το εικοσάχρονο παλικάρι θα τους απωθήσει και θα τους εξουδετερώσει. Στη συνέχεια οι ένστολοι πια αστυνομικοί που βρίσκονταν στον σταθμό θα αρχίσουν να τον κυνηγούν μέσα στους δρόμους της πόλης, φωνάζοντας «πιάστε τον, είναι κλέφτης». Ο Σίμος τρέχοντας, φώναζε στον κόσμο που τους έβλεπε «είμαι κομμουνιστής». Τελικά, στην πλατεία της Δράμας θα πιαστεί και θα οδηγηθεί στα κρατητήρια.

Στην Ασφάλεια, θα ακολουθήσουν απίστευτα βασανιστήρια προκειμένου ο Κερασίδης να καταδώσει ονόματα και καταστάσεις. Από τις κακώσεις που υπέστη στα πέλματα των ποδιών του, το παλικάρι δεν θα μπορεί να σηκωθεί για πολύ καιρό. Πάντως, παρά τη φάλαγγα, παρά τα βραστά αυγά στις μασχάλες, παρά τους βρόγχους στο λαιμό, ο Σίμος Κερασίδης θα μείνει ακλόνητος. Η απερίγραπτη αντοχή του στα βασανιστήρια, η απάθεια στον πόνο που έδειξε, θα τον κάνουν θρύλο στους νέους κομμουνιστές. Ο Κερασίδης θα μετατραπεί σε σύμβολο αντίστασης στην φασιστική θηριωδία.

Ο Μανιαδάκης γνωρίζοντας τα συμβάντα, μετά από μια επίσκεψή του στην Καβάλα θα αλλάξει το πρόγραμμά του και θα μεταβεί στην Δράμα, ειδικά για να δει τον δεσμώτη ήρωα που από τις κακώσεις δε μπορούσε να σηκωθεί όρθιος. Δύο αστυνομικοί τον σήκωσαν από τις μασχάλες για να δει τον φασιστή υπουργό. Ο Κερασίδης, με όση δύναμη είχε, απωθώντας τους αστυνομικούς, κουτούλησε τον Μανιαδάκη, με αποτέλεσμα να πέσουν και οι δύο κάτω.

Θα ακολουθήσουν νέα τρομερά βασανιστήρια. Στη συνέχεια θα οδηγηθεί στις Φυλακές της Δράμας. Μετά από ένα μήνα εγκλεισμού, ειδοποιεί την οργάνωση ότι θα δραπετεύσει. Το σχέδιο το είχε καταστρώσει μόνος του. Τελικά, θα τα καταφέρει. Τρυπώντας τον σοβά της οροφής με έναν σουγιά, θα βρεθεί στα κεραμίδια. Από εκεί με τη βοήθεια μιας κολόνας ηλεκτρικού ρεύματος, θα καταφέρει να φτάσει στο έδαφος. Στον δρόμο τον περίμενε ένας ταξιτζής, οργανωμένο μέλος του ΚΚΕ. Ο Σίμος θα ξεφύγει για μια ακόμα φορά από τους μεταξικούς βασανιστές, ξεφτιλίζοντας τους μηχανισμούς καταστολής του φασιστικού κράτους.

Μετά την απόδρασή του, θα καταφύγει στην Θεσσαλονίκη, όπου θα συνεχίζει να δουλεύει στο Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ και στην ΟΚΝΕ.

Από το Πάσχα του 1941 ο Κερασίδης δούλευε για την ανασυγκρότηση των κομματικών δυνάμεων στην Θεσσαλονίκη και την προετοιμασία της αντίστασης κατά των καταχτητών. Τον Μάιο του 1941, θα συμμετάσχει στην αντιστασιακή οργάνωση «Ελευθερία», μία από τις πρώτες οργανώσεις Αντίστασης στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ευρώπη.

Το ιδρυτικό πρωτόκολλο της οργάνωσης «Ελευθερία», φέρει ημερομηνία 15 Μάη 1941 και το υπογράφουν:

• Από το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ: Σίμος Κερασίδης και Απόστολος Τζανής.
• Από το Σοσιαλιστικό Κόμμα: Ο αξέχαστος σοσιαλδημοκράτης, γιατρός Γιάννης Πασαλίδης, (από τα ιδρυτικά στελέχη - μετά τον Εμφύλιο - της ΕΔΑ).
• Από το Αγροτικό κόμμα: Ο δικηγόρος Θανάσης Φείδας.
• Από την Δημοκρατική Ένωση: Ο Γιώργος Ευθυμιάδης και τέλος,
• ο απόστρατος συνταγματάρχης του 1935, Δημήτριος Ψαρρός.

Η αντιστασιακή οργάνωση «Ελευθερία», ιδρύθηκε δύο μόλις εβδομάδες μετά την είσοδο των Γερμανών στην Θεσσαλονίκη και εννοείται, πριν την εισβολή των Ναζί στη Σοβιετική Ένωση.

Ο Κερασίδης, μαζί με τον Τζανή θα υιοθετήσουν μια άκρως ριζοσπαστική θέση για την οργάνωση της Αντίστασης ενάντια στις κατοχικές δυνάμεις. Όπως γράφει ο Ανδρέας Τζήμας, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και στη συνέχεια ως «Σαμαρινιώτης», μέλος του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ,

«… απόψεις του Μακεδονικού Γραφείου το καλοκαίρι του 1941 ήταν να μεταβληθούμε αμέσως σε μια μαχητική σαμποταριστική οργάνωση που να αναλάβει έντονη δράση στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Για αυτούς, η κομματική οργάνωση ταυτιζόταν με μερικές δεκάδες ή και εκατοντάδες αποφασιστικών ανθρώπων, ικανών για όλα.»

Δυστυχώς, οι συνεχείς δραπετεύσεις του Σίμου, του έδωσαν μια υπερβολική αυτοπεποίθηση σχετικά με τις ικανότητές του. Πίστευε ότι θα μπορούσε να ξεφύγει από οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση, γεγονός που τον έκανε σχετικά απρόσεκτο και να μην παίρνει τις απαραίτητες συνωμοτικές προφυλάξεις.

Γράφει ο Νώντας Σακελλαρίου:

«Και στη Δυτική Μακεδονία άρχισαν να εμφανίζονται αντάρτικες ομάδες. Τις καθοδηγούσε ο Σίμος Κερασίδης – ήτανε τσαγκάρης, γερός στα χέρια, κοντός στο ανάστημα. Δραπέτευσε δυο-τρεις φορές από τις Ασφάλειες όπου κρατούνταν. Πολλές φορές του συνέστησα να προφυλάγεται, μα απαντούσε:
-Έχω τα χέρια μου, δεν φοβάμαι.
Αυτός είναι και ο λόγος που τον έπιασαν οι Παοτζήδες στα Ίμερα της Κοζάνης, μαζί με άλλους και τον δολοφόνησαν την άνοιξη του 1943».

Το 1943 ενώ καθοδηγούσε τον απελευθερωτικό αγώνα στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας συνελήφθη μαζί με άλλα έξι στελέχη του ΚΚΕ (μεταξύ των οποίων και ο Λάζαρος Ζησιάδης-Τερπόφσκι) από «εθνικιστές αντάρτες» μιας οργάνωσης «παρακλάδι» της ΠΑΟ (ΥΒΕ-ΕΚΑ), με επικεφαλής τον μετέπειτα αρχιδοσίλογο Μιχάλ Αγά. Υποτιθέμενη οργάνωση αντίστασης κατά της βουλγαρικής κατοχής, καθοδηγούμενη και ελεγχόμενη από την κατοχική κυβέρνηση της Αθήνας και τον περίφημο Χρυσοχόου. Λίγες ημέρες μετά μια σύντομη κράτηση σε μια σπηλιά, τα μέλη του ΚΚΕ «θα χαλαστούν» από τους Τουρκόφωνους ενόπλους της οργάνωσης αυτής. Στην πραγματικότητα θα εκτελεστούν, μετά από τρομερά βασανιστήρια.

Το συγκεκριμένο έγκλημα θα οδηγήσει τις σχέσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και Τουρκόφωνων Ποντίων σε περαιτέρω όξυνση, με αποτέλεσμα κάθε προσπάθεια συμβιβασμού στο μέλλον να είναι εντελώς αδύνατη. Ήταν ένας άδικος ομαδικός φόνος, που το ΚΚΕ δεν θα τον συγχωρούσε ποτέ. Ειδικά για το χαμό του Κερασίδη, το ΕΑΜ ορκίστηκε μέσω του αντιστασιακού του τύπου, ότι θα πάρει τρομερή εκδίκηση.



Το ΚΚΕ δεν θα ξεχάσει τον Σίμο. Λίγες εβδομάδες μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς, μία από τις πρώτες κινήσεις, ήταν η οργάνωση επιμνημόσυνης δέησης στη μνήμη του:

«Γιόμισε ο τόπος λουλούδια και στεφάνια και έγινε λαϊκό προσκύνημα στον Αη-Θαράπη. Κουβαλήθηκε τόσος συρφετός κείνη την μέρα που νόμισες ότι άδειασε η μισή Σαλονίκη. Οι ρούγες και τα τρίστρατα της Τούμπας πλημμυρίσανε από φίλους γειτόνους και γνωστούς και στο προαύλι της εκκλησιάς στριμώχνονταν της Ρόδης το σόι και όλος ο σιμεσελές του σχωρεμένου άντρα της του Χρήστου. Ξακουστοί καπεταναίοι του κόμματος, όπως ο Κικίτσας, ο Μάρκος Βαφειάδης, ο Βασίλης Μελίδης (καπετάν Βερμιώτης), ο Στρίγγος και ο Βασβανάς ντυμένοι στα πανωφόρια και στα αμπέχωνά τους σκύβανε με ευλάβεια το κεφάλι κάτω από τα καντηλέρια και δακρύζανε στο μνημόνιο του Σίμου…».

Δεν θα προσθέσουμε κάτι άλλο. Νεολαίοι σαν τον Σίμο, βγαίνουν μια φορά τα εκατό χρόνια, όπως έλεγαν στην πονεμένη μάνα του, οι «ζερβοφέρνοντες» γείτονες της Τούμπας.

Ας αποτελέσει έμπνευση η ηρωική του ζωή στους μελλοντικούς αγώνες της Νέας Γενιάς.

Πηγές:

- Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», φύλλο 10/4/1983, σελίδα 6.
- «Διαθέσαμε τη ζωή μας», Επαμεινώνδας Σακελλαρίου, από το «ΒΗΜΑ-Μαρτυρίες», στη σειρά, «Ο Εμφύλιος σε Α’ Ενικό», Αθήνα 2010.
- «Δράμα 1941. Μια παρεξηγημένη εξέγερση», Σπύρος Κουζινόπουλος, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2011.
- «Άρης Βελουχιώτης, το χαμένο αρχείο: Άγνωστα Κείμενα», Γρηγόρης Φαράκος, Εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 1997.
- «Πέτρες και Ρόδα», του Σίμου Κερασίδη (τραπεζικός και λογοτέχνης, γιος του αδελφού του ήρωα, Χρύσου Κερασίδη). Εκδόσεις Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1997.
- «Οι αρχές της Αντίστασης στην Δυτική Μακεδονία 1941-1943», Αθανάσιος Καλλιανώτης, διπλωματική εργασία. Θεσσαλονίκη 2000.
- Εφημερίδα «Ελευθερία», φύλλο 15, Θεσσαλονίκη 6 Ιουνίου 1943, στο διαδικτυακό τόπο του ΑΣΚΙ.

ΑΠΟ ΤΟ

http://metwpoistorias.blogspot.gr/2011/12/blog-post_15.html

 

 

 

 

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"

 ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΟΥΖΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΤΟ 2011

 

Η οργάνωση «Ελευθερία»
Όπως είπα και στην αρχή, ένα λαμπρό γεγονός, που έχει γραφτεί πλέον με χρυσά γράμματα στις δέλτους της Ιστορίας, είναι και το μεγάλο προνόμιο που είχε αυτή η πόλη, να ιδρυθεί εδώ η πρώτη σε ολόκληρη την κατεχόμενη από τους ναζί Ευρώπη αντιστασιακή οργάνωση, η εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση «Ελευθερία». Η οποία μάλιστα, υπακούοντας στις ανάγκες της εποχής για εθνική ενότητα και ομοψυχία, αποτελούνταν από στελέχη που εξέφραζαν όλο το πολιτικό φάσμα της εποχής.
Το πρωτόκολλο για την ίδρυση της οργάνωσης «Ελευθερία», είχαν υπογράψει στις 15 Μαίου 1941 ο Απόστολος Τζανής εκ μέρους του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ, ο γιατρός Γιάννης Πασσαλίδης εκ μέρους του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο δικηγόρος Θανάσης Φείδας από το Αγροτικό Κόμμα, ο Γιώργος Ευθυμιάδης από τη Δημοκρατική Ένωση, ο Σίμος Κερασίδης από την ΟΚΝΕ και ο συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός, που ανέλαβε στρατιωτικός υπεύθυνος της οργάνωσης.
Στα πρώτα στελέχη της οργάνωσης, ήταν και ο μηχανικός της βιομηχανίας «Αλλατίνι», Νίκος Δηλαβέρης, μετέπειτα Γραμματέας του ΕΑΜ Μακεδονίας, καθώς επίσης ο κομμουνιστής Αναστάσιος Αναγνωστόπουλος που μόλις είχε αποδράσει από το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου. Ο Αναγνωστόπουλος, μαζί με τον νέο Χατζηθωμά Χορμούζη, θα πραγματοποιήσουν στις 20 Μαίου 1941 το πρώτο σαμποτάζ κατά των κατακτητών στην κατεχόμενη Ελλάδα, καταστρέφοντας τις μηχανές αρκετών φορτηγών αυτοκινήτων των Γερμανών στο Κορδελιό και ανατινάζοντας τις εγκαταστάσεις καυσίμων της Βέρμαχτ κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό. Οι Γερμανοί κατόρθωσαν αργότερα να συλλάβουν τον Αναγνωστόπουλο και να τον εκτελέσουν στις 31 Δεκεμβρίου 1941. Νωρίτερα, εκτέλεσαν στις 13 Νοεμβρίου 1941 τους 23χρονους φοιτητές Ηλία Καπέση και Σωκράτη Διορινό που υπήρξαν από τα πλέον δραστήρια στελέχη της οργάνωσης «Ελευθερία» στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η εφημερίδα που σάλπιζε το μήνυμα της «Ελευθερίας»
Ένα μήνα μετά την ίδρυσή της, η οργάνωση εξέδωσε και την εφημερίδα «Ελευθερία» που υπήρξε επίσης η πρώτη αντιστασιακή εφημερίδα κατά των ναζί σε όλη την Ευρώπη. Οργανωτής του μυστικού εκδοτικού μηχανισμού της «Ελευθερίας», ήταν ο νεαρός τότε φοιτητής της νομικής Γιάννης Κανάκης. Αρχικά η έκδοση ήταν πολυγραφημένη και γίνονταν σε ένα γραφείο επί της οδού Ερμού 19, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στον ανθόκηπο του Παντελή Μορφόπουλου, στην Ξηροκρήνη. Εκεί, θαμμένοι ζωντανοί επί τριάμιση χρόνια, πέντε φλογεροί δημοσιογράφοι και τυπογράφοι τύπωναν την εφημερίδα αλλά και προκηρύξεις για να μεταφερθεί το σάλπισμα του αγώνα όχι μόνο στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης αλλά και στην υπόλοιπη υπόδουλη Μακεδονία .
Ένα άλλο μυστικό τυπογραφείο του αγώνα, που είχε στηθεί από στελέχη του ΚΚΕ ακόμη από τον περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά στο υπόγειο του σπιτιού του Ιωακείμ Μπελλίδη, στο Κουλέ-Καφέ, τύπωνε σε όλη τη διάρκεια της κατοχής άλλες ΕΑΜικές αντιστασιακές εφημερίδες και προκηρύξεις. Ενώ τέλος σε ένα τρίτο μυστικό τυπογραφείο, στο Φίλλυρο, τυπώνονταν η εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», όργανο του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ.
Αργότερα, τον Φεβρουάριο του 1942, όταν θα ιδρυθεί το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, η οργάνωση «Ελευθερία» θα προσχωρήσει στο ΕΑΜ, αποτελώντας τη ραχοκοκκαλιά της Παμμακεδονικής Επιτροπής του ΕΑΜ.

 

 

 

 

70 χρόνια από την άγρια δολοφονία του

Σίμος Κερασίδης , ο ανυπότακτος λεβεντονιός

Παρουσίαση του ιστορικού μυθιστορήματος «Στο Ρύγχος του Λύκου»

 

Ο Σίμος Κερασίδης υπήρξε μια θρυλική μορφή του  αντιστασιακού-απελευθερωτικού αγώνα  στα χρόνια της τριπλής  κατοχής  στην Θεσσαλονίκη και ευρύτερα,  στην Μακεδονία. Επίσης του κομμουνιστικού κινήματος  από τα τις αρχές της δεκαετίας του Τριάντα και ειδικά στα σκληρά χρόνια της Μεταξικής δικτατορίας.  Πλούσια  στα όρια της μυθιστορίας   η δράση και η σύντομη ζωή του,  σταμάτησε απότομα πριν εβδομήντα χρόνια, τον  Απρίλη του 1943. Δολοφονήθηκε  άνανδρα και βασανιστικά από  έλληνες  συνεργάτες των κατακτητών   μαζί με τους συντρόφους του, στην Δυτική Μακεδονία.   Αυτόν τον σημαντικό αλλά στους πολλούς άγνωστο  αγωνιστή  έχει  κεντρικό πρόσωπο το ιστορικό μυθιστόρημα « Στο Ρύγχος του Λύκου» του θεσσαλονικιού  λογοτέχνη   Σίμου Κερασίδη, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τις εκδόσεις  Πηγή.  Ο συγγραφέας είναι ανιψιός του αγωνιστή και φέρει το ίδιο όνομα. Πρωτοεμφανίστηκε  στην ελληνική λογοτεχνία το 1995 με την συλλογή διηθημάτων  «το τραμ» και από τότε  εξέδωσε τρία μυθιστορήματα μια αυτοβιογραφική ιστορία για την Θεσσαλονίκη και την Τούμπα ένα λεύκωμα για την Τούμπα των προσφύγων.

Ο Σίμος Κερασίδης  ήταν ένα από τα  σημαίνοντα ηγετικά στελέχη του,  άπιαστου από το κυνηγητό του Μανιαδάκη,  Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ.  Εγκατεστημένος στην Θεσσαλονίκη έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο  στην οργάνωση της αντίστασης ενάντια στους Γερμανούς στην κυριολεξία  πριν καν αυτοί μπούνε από την πύλη του Βαρδάρη στην πόλη. Οργάνωσε την απόκρυψη  οπλισμού και την απόδραση από το σανατόριο στο Ασβεστοχώρι,  η τελευταία,  ώρες πριν  εισέλθουν   οι κατακτητές.  Από την πρώτη στιγμή μαζί με μια ομάδα αποφασισμένων κομμουνιστών ρίχτηκε στην οργάνωση της  αντίστασης, στην εκτέλεση των πρώτων   σαμποτάζ  και στην ίδρυση  των δυο  ανταρτομάδων που βγήκαν  στο κλαρί στην περιοχή της Νιγρίτας και του Κιλκίς.  Ο « Ανδρούτσος» στα Κερδύλια και  στα Κρούσια ο « Διάκος»  είναι τα πρώτα οργανωμένα ένοπλα τμήματα στην ηπειρωτική Ελλάδα που θα κτυπήσουν τους Γερμανούς.  Νωρίτερα , ο Κερασίδης θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση της οργάνωσης «Ελευθερία» , προδρομικής  του ΕΑΜ  αντιστασιακής συνεργασίας  στην Μακεδονία. Θα συνυπογράψει την αρχική διακήρυξη σαν  Μήτσος Χρυσαφόπουλος  εκπροσωπώντας την ΟΚΝΕ και θα γίνει η ψυχή της έκδοσης της ομώνυμης εφημερίδας αλλά και άλλων  κομματικών εκδόσεων που θα αποτελέσουν τον μαζικό αντιστασιακό τύπο σε όλη την κεντρική Μακεδονία.  Είναι ο άνθρωπος που βρίσκονταν πίσω από τις πρώτες μαζικές φοιτητικές  κινητοποιήσεις στην Θεσσαλονίκη   με κορυφαία αυτήν  της 25^ης του Μαρτη του 1942 και άλλες αντιστασιακές ενέργειες.  O  Γ. Καφταντζής που έχει γράψει για το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης  στον καιρό της κατοχής, αναφέρεται  σε  τρεις  φοιτητικές   ομάδες που αποτελούσαν τον  πρώτο αντιστασιακό πυρήνα στο Πανεπιστήμιο  ο οποίος  σχηματίστηκε  με ευθύνη του Κερασίδη.  Τεχνίτης στις αποδράσεις, τον έπιασαν οι κάθε λογής διώκτες του στην δεκαετία του Τριάντα και στην Κατοχή οκτώ φορές και ισάριθμες το έσκασε. Τελευταία απόδραση  από τα κρατητήρια της Ειδικής Ασφάλειας στην Λεωφόρο Στρατού την άνοιξη του 1942.  Σε αποστολή για την οργάνωση του ΕΑΜ στην Δυτική Μακεδονία, αφού κατάφερε να αντιμετωπίσει  με επιτυχία προβλήματα που αφορούσαν  τις συμμαχίες και την ανάπτυξη του Μετώπου, στην επιστροφή,  θα συλληφθεί από ομάδα  τουρκόφωνων Ποντίων από τα Ιμερα Κοζάνης    που καθοδηγούσε  ο περιβόητος  Μιχάλαγας.  Με εντολή του ιδίου, του Χρυσοχόου  και της ΕΚΑ- ΥΒΕ( κατοπινής ΠΑΟ) αφού βασανιστεί θα δολοφονηθεί άγρια  στην κορυφή της  Ζαρκαδόπετρας    στην περιοχή των Σερβίων  στις 15 του Απρίλη 1943.  Μαζί του θα μαρτυρήσουν  άλλοι  έξι  ΕΑΜίτες  και κομμουνιστές.   Λάζαρος  Ζησιάδης (Τερπόφσκι),  Γιώργος Μέντζας,  Παναγιώτης Τάσιου ,  Βασίλης Τερζόπουλος,  Νίκος Κουτσαντώνης και  Μιχάλης Γουλάρας.   

«Στο Ρύγχος του Λύκου»  η εξιστόρηση ξεκινά από την γενέτειρα του Κερασίδη, την Οινόη του Πόντου στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Γεννημένος το 1918 ακολουθεί την μοίρα των προσφύγων που ξεριζωμένοι έρχονται στην Ελλάδα. Η οικογένεια ορφανή από τον πατέρα που σκοτώθηκε από τους Τούρκους επιστρατευμένος σε τάγμα εργασίας, ύστερα από περιπέτειες καταλήγει στον προσφυγομαχαλά της Τούμπας. Σε αυτόν θα αντρωθεί  ο ήρωας της ιστορίας, δυνατό παιδί θα ασχοληθεί μ ε την ελληνορωμαϊκή  πάλη, θα μπει στην βιοπάλη από μικρός  και γρήγορα  θα οργανωθεί στην ΟΚΝΕ. Από εκεί και πέρα και μέχρι την 4^η Αυγούστου του 1936 θα συμμετέχει ενεργά στην πολιτική δράση και στους συνεχείς  εργατικούς αγώνες στην πόλη. Θα βρεθεί για λίγο καιρό στον βράχο του Αι-Στράτη, πολιτικός εξόριστος μετά την Μάη του 36 και  αμέσως μετά, από το φθινόπωρο , θα επιστρέψει και θα περάσει στην παρανομία. Σε στιγμές πολύ δύσκολες για το ΚΚΕ, στα χρόνια της συνεχούς καταδίωξης, της διάλυσης των οργανώσεων από τους πράκτορες του Μανιαδιάκη ο Κερασίδης  μαζί με την περιβόητη ομάδα του Μακεδονικού Γραφείου θα μείνουν όρθιοι. Θα αλλάζουν συχνά πρόσωπα και γιάφκες για να διαφεύγουν,  θα οργανώσουν και θα διασώσουν τμήμα του παράνομου μηχανισμού και θα γλιτώσουν από το εσωτερικό αλληλοφάγωμα των δύο Κεντρικών Επιτροπών, κρατώντας αποστάσεις και δρώντας ανεξάρτητα.  Έτσι θα τους   βρει   η  τριπλή κατοχή, ετοιμοπόλεμους  και αποφασισμένους για δράση. Οι περισσότεροι θα θυσιαστούν  πριν λευτερωθεί η πατρίδα από τους κατακτητές.   Στις  6 του  Ιούνη του 43, όταν σε ειδική έκδοση η παράνομη «Ελευθερία», όργανο του ΕΑΜ Μακεδονίας αναγγέλλει τον θάνατο του Κερασίδη  δεν υπάρχει τίποτε το υπερβολικό στις λιγοστές αράδες του κειμένου : «Ο πορθητής φυλακών, ρεζιλευτής της Ειδικής Ασφάλειας, ο τρόμος των εχθρών του λαού, ο ανυπότακτης  λεβεντονιός. Ο θυελλώδης μαχητής το αγνό, μεγαλόψυχο και ηχηρόγελο παλικάρι . Ο ήρωας των μακεδονικών βουνόκαμπων, ο αγαπημένος μας «Μήτσος», έπεσε … δολοφονημένος. Μαζί του και έξι λιοντόκαρδα  παλικάρια….» . Πριν το ξεκίνημα της αφήγησης της σύντομης ζωής του Σίμου ο συγγραφέας  μιλά για  την  προσπάθεια  να βρεθεί   ο τόπος που θάφτηκαν  οι  επτά   δολοφονημένοι . Το 1988 η Νομαρχιακή  Επιτροπή Κοζάνης του ΚΚΕ έφτιαξε μια ομάδα  έρευνας η οποία μαζί με τον συγγραφέα γύρισαν στην περιοχή  ψάχνοντας μαρτυρίες και σημεία . Τελικά τα κατάφεραν. Τα οστά του Σίμου Κερασίδη και των συντρόφων του αναπαύονται  έκτοτε στο μνημείο της μάχης του Φαρδύκαμπου. Τον Σεπτέμβρη του 1988 έγινε και το πρώτο μνημόσυνο που κατά καιρούς επαναλαμβάνεται, μερικές φορές στην κορυφή της Ζαρκαδόπετρας.  

Στο ιστορικό μυθιστόρημα η αληθινή ιστορία πλουτίζεται  και δένεται με φανταστικά στοιχεία. Στην προκειμένη περίπτωση και  για  την  δράση  του Κερασίδη, η αφήγηση του συγγραφέα  τολμώ να πω υπολείπεται της πολυσχιδούς και εν πολλοίς υπόγειας ιστορίας στην οποία  διαδραμάτισε  κύριο ρόλο ο   ήρωας  του μυθιστορήματος . Αυτό δεν το αναφέρω  σαν αδυναμία.   Αν και ο  συγγραφέας είχε να αντιμετωπίσει ένα διάσπαρτο και ασυνεχές  υλικό, ανεξερεύνητα γεγονότα και καταστάσεις,  λιγοστούς ζωντανούς μάρτυρες των γεγονότων και   πεισματικές  σιωπές εξαιτίας της κατοπινής περιόδου της μετεμφυλιακής τρομοκρατίας αναπαριστά  με ακρίβεια την αληθινή ιστορία.    Ο  Σίμος Κερασίδης  καταφέρνει  να ζωντανέψει την μορφή του Σίμου, όχι μόνο τον αγωνιστή αλλά και τον  άνθρωπο, τον  νέο που θυσίασε τα πάντα για την λαϊκή υπόθεση,  δίχως περιττές εξιδανικεύσεις αλλά με αγάπη και σεβασμό. Προσπαθεί να πλησιάσει τις σκέψεις του, τα όνειρα και τους προβληματισμούς του. Ο συγγραφέας  Σίμος Κερασίδης  τίμησε και με το παραπάνω την υπόσχεση που έδωσε στην μάνα του Σίμου, στην γιαγιά Ρόδη. Όχι μόνο βρήκε τον τόπο που οι δολοφόνοι έθαψαν πρόχειρα τον αγωνιστή με τους συντρόφους του. Αλλά και με το βιβλίο πετυχαίνει να γνωρίσει τον Σίμο σε πολλούς νέους ανθρώπους και να διαιωνίσει την μνήμη του. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό για την δύσκολη σημερινή περίοδο που ξαναζεί ο λαός  μας.

 Ο αγωνιστής Σίμος Κερασίδης  υπήρξε ένας από τους πολλούς μιας γενιάς –δρακογενιά  την ονόμασαν  μερικοί- που πρωταγωνίστησε σε μια σκληρή αλλά και κρίσιμη    εποχή της νεοελληνικής ιστορίας. Της πιο ελπιδοφόρας και ηρωικής γενιάς που γέννησαν οι συνθήκες στον εικοστό  αιώνα, σε αυτήν την χώρα.  Σαν τον Κερασίδη  υπήρξαν  πολλοί , νέοι και νέες που έδωσαν ανυστερόβουλα  τα πάντα – μέχρι την υπέρτατη θυσία - για την εθνική και κοινωνική  απελευθέρωση. Μέσα από τους πολλούς όμως,  ορισμένοι –όπως συνήθως συμβαίνει- ξεχώριζαν. Έδωσαν το έναυσμα, παρακίνησαν και υπήρξαν οδηγοί αυτής της συλλογικής  κοινωνικής ανάτασης και εκτίναξης. Ένας από αυτήν την ιδιαίτερη κατηγορία ήταν ο Σίμος Κερασίδης, ο λεβεντονιός που μπήκε άφοβα πολλές φορές στο ρύγχος του λύκου για να ζήσει ο λαός μας δίχως ζυγούς, κατακτητές και εκμεταλλευτές. Σήμερα – αν και με διαφορετικούς τρόπους και σε άλλες συνθήκες- στις  δύσκολες στιγμές που περνά ο λαός μας  χρειαζόμαστε παραδείγματα σαν αυτό του Σίμου Κερασίδη. Παραδείγματα που υπογραμμίζουν πως και σε στιγμές που είναι  σκληρές  και φαντάζουν  ανυπέρβλητες  η αντίσταση  μπορεί να πραγματωθεί  και να κυοφορήσει ελπιδοφόρες προοπτικές.  

 Δημήτρης Παυλίδης

Θεσσαλονίκη, Απρίλης 2013

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ALTERTHESS